واژۀ کانسپت بهمعنای مفهوم، فکر و تصور است؛ و کانسپتآرت هنری است که ایده را قبل از تولید محصول نهایی بهشکل بصری، نمایش میدهد. در این هنر، آثاری با ایدههای نو خلق میشود که بهدنبال انتقال مفهوم هستند. کانسپتآرت درواقع در مرحلۀ پیشتولید قرار دارد. یک طراح، برای آنکه طرحها و ایدههایی نو ارائه کند، لازم است که در زمینههای مختلفی چون نورپردازی، داستانگویی، طراحی، آناتومی بدن و فیلمبرداری تخصص داشته باشد تا بهاینترتیب بتواند مطابق با نیاز و هدف، ایدههایش را به نمایش بگذارد. کانسپتآرت، طرحی جامع از هدف و ایده ارائه میدهد و سبک نهایی پروژه را تعیین میکند. همچنین، در رفع مشکلات احتمالی طرح نهایی نقشی مهم ایفا میکند و از احتمال تولید هزینههای اضافی جلوگیری میکند.
یکی از اهدافی که کانسپتآرت در پی آن است نمایش تصویری از طرح و ایده پیش از نهایی شدن آن است. دیگری، برقراری ارتباط سریع و مؤثر با مخاطب میباشد. بر این اساس، در هر اثر باید ایدهای جدید و جذاب به تصویر درآید. از کاربردهای کانسپتآرت میتوان به نمایش طرح و ایدۀ فیلمها انیمیشنها و یا بازیهای ویدئویی اشاره کرد.
فضاسازی اولین گام در ساخت انیمیشن، محسوب میشود و حیطۀ مناسبی برای فعالیت یک طراح کانسپت است. خلق دنیایی متناسب با هدفِ ایده در انیمیشن، بهعهدۀ طراح فضا میباشد؛ بهاینترتیب که هنرمندانِ کانسپت، ایدهها و طرحهایی ارائه میدهند. سپس این طرحها برای ایجاد ارتباط بین افراد تیم، در اختیار طراحان پسزمینه، طراحان کاراکتر و انیماتور قرار میگیرد.
برای کانسپآرت، نرمافزارهای مختلفی وجود دارد، مانند نرمافزارهای دوبعدی، سهبعدی و موتورهای رندر اما نمیتوان مشخصاً نرمافزار خاصی را نام برد، چراکه نوع نرمافزار بهتنهایی تعیینکنندۀ کیفیت اثر نیست، و قدرت و دانش طراح در زمینههای مختلف نیز در این بین اثرگذار است.
هنر کانسپت به جنبههای محیطی و حرکات عناصر مختلف مانند نور، سایه و فرم توجهی ویژه دارد. بر همین اساس، شناخت محیط اطراف لازم بهنظر میرسد و ضرورت کسب مهارت در آناتومی، ترکیببندی و نورپردازی نمایان میگردد. همچنین، آگاهی از مباحث گرافیکی مانند شکل، فرم و رنگ اهمیت دارد چراکه هنرمند باید بتواند طرحی مناسب با هدف را به نمایش بگذارد. بهعلاوه، طراح کانسپت باید در زمینۀ مردمشناسی، فرهنگ و تاریخ اطلاعات کافی داشته باشد. درنهایت، کانسپتآرتیست طرحی از کاراکترها، موجودات و محیط را به شکلی خلاقانه تجسم و خلق خواهد کرد.
در طراحی، خلاقیت و توجه هنرمند به جزئیات، سبب ایجاد سبکهای متفاوت میشود. مشخص کردن جزئیاتی چون فضا و معماری، نورپردازی و رنگبندی در مراحل ابتدایی کار، از وظایف کانسپتآرتیست است. او باید طرح را با ایدههایی خاص و جدید به تصویر درآورد و دنیایی جدید خلق کند، بهطوریکه اعضای تیم بتوانند نسبت به ایده، به دیدی مشترک دست یابند. ارائۀ تصویری باکیفیت از ایدهها، از دیگر وظایف یک کانسپت آرتیست حرفهای است.
در پایان باید گفت که کانسپتآرت یک زبان رایج در دنیای هنر است و یک پل ارتباطی بین طراح ایده با افراد دیگر. این هنر مربوط به بخش پیشتولید است که در مرحلۀ تولید نقشی مهم ایفا میکند. هنرمندان این حوزه باید آثاری منحصر به فرد خلق کنند و با هر طرح، ایدهای نو بهوجود آورند. یک کانسپتآرتیست، شیء یا مفهومی را بهنمایش میگذارد که هنوز وجود ندارد. درواقع، او تصویری از یک ایده ترسیم میکند. چنین تواناییهایی است که موجب تمایز طراحان کانسپت از دیگر طراحان میگردد.